Klimaatverandering en toenemend gebruik van (drink)water zorgen ervoor dat het watersysteem onder druk staat. De gevolgen hiervan zijn steeds duidelijker zichtbaar in het landschap, ook op de Utrechtse Heuvelrug. Met de Blauwe Agenda slaan overheden en maatschappelijke organisaties de handen ineen om het watersysteem in dit gebied te verbeteren.
Door de klimaatverandering hebben we steeds vaker te maken met langere periode van droogte en hoge temperaturen afgewisseld door hevige regenbuien. Externe droogte en vernatting is niet goed voor de landbouw, ook ontstaat er verdroging in de natuur en hebben inwoners last van wateroverlast bij heftige buien. Daarnaast staat de drinkwatervoorziening onder druk als gevolg van de toenemende vraag naar drinkwater.
Nancy Mosterman, Strategisch omgevingsmanager bij Vitens: “Met het oog op de toekomst is een duurzame drinkwatervoorziening hard nodig, maar daar hebben we ook onze landelijke en regionale partners hard bij nodig. We maken tenslotte allemaal deel uit van hetzelfde watersysteem. Met de Blauwe Agenda wordt een mooi toekomstbeeld werkelijkheid door samen met onder andere provincies, waterschappen, landeigenaren en agrariërs te zoeken naar oplossingen om water beter vast te houden, zoals wij voor ogen hebben in het concept Panorama Waterland. Met deze integrale benadering, waarin het watersysteem en de bodem leidend zijn vergroten we de beschikbaarheid van zoetwater door het vast te houden en dat is hard nodig in dit gebied.
De provincie Utrecht, waterschap Vallei en Veluwe, HDSR, drinkwaterbedrijf Vitens, boerenorganisatie LTO, de vereniging van landgoedeigenaren UPG, National Park Utrechtse Heuvelrug, natuurorganisaties en gemeente Utrechtse Heuvelrug werken samen om het watersysteem robuuster te maken.
De Utrechtse Heuvelrug
De Utrechtse Heuvelrug is een uniek gebied in de provincie Utrecht. Een gebied met veel historische buitenplaatsen, droge en natte natuur en mogelijkheden voor recreatie. Maar ook een gebied waar gewoond wordt, waar boeren voedsel produceren en waar ons drinkwater vandaan komt. Al deze functies zijn afhankelijk van een gezond watersysteem en staan met elkaar in verbinding. Om erachter te komen wat de beste oplossingen voor zo’n bijzonder gebied zijn, is eerst gedegen onderzoek gedaan naar de werking van het watersysteem en de veranderingen waaraan dit systeem de komende jaren onderhevig is als gevolg van klimaatverandering. Ook is onderzocht welke maatregelen goed werken. Deze maatregelen zijn vervolgens in verschillende pilotprojecten toegepast. Op basis van deze resultaten is een gezamenlijk ambitiedocument opgesteld met daarin de doelen en wensen voor de komende jaren, toegespitst op de Utrechtse Heuvelrug.
Toekomstplannen
Het ambitiedocument is onlangs door alle betrokken partners vastgesteld. Er wordt nu gewerkt aan de uitvoering van de plannen. Zo moet er meer water geïnfiltreerd worden op de hogere delen van de Heuvelrug, waardoor de grondwatervoorraad wordt aangevuld. Daarnaast is de wens om meer water vast te houden in de watergangen op de flanken. Hierdoor kan dit water in droge perioden worden gebruikt en worden de lagergelegen delen minder belast door waterafvoer tijdens regenbuien. Er ligt ook een plan om landgoedeigenaren en boeren te helpen om de gevolgen van klimaatverandering op te kunnen vangen.
